Geneza powstania i autorstwo księgi

• nawiązanie do epoki Salomona
• wykwintna forma utworu
• nastrój pokoju i bezpieczeństwa
• wzmianki o komnatach króla (PnP 1:4)
• wzmianka o uczcie królewskiej (PnP 1:12)
• wspomnienie zaprzęgu faraona (PnP 1:9)
• wzmianka o kobiecie, która "nadciąga z pustyni” (PnP 3:6, 8:5)
• relacja z zaślubin króla (PnP 3:7-11)
• wzmianka o haremie króla
• wymieniona Szulamitka – (Abiszag) była jedną z żon Dawida; Salomona (PnP 7:1; 1 Krl 1:3; 1 Krl 1:15; 1 Krl 2:17; 1 Krl 2:21; 1 Krl 2:22)
• w utworze występują nazwy miejscowości należące póżniej do Północnego Izraela, co mogłoby świadczyć o niepodzielonym jeszcze królestwie Izraela

• "Pieśń nad pieśniami należąca do Salomona”
• "Pieśń nad pieśniami która jest dla Salomona”

• tytuł w księgach mądrościowych nie zawsze określa rzeczywistego autora
• księga jest wspaniale rozbudowanym poematem, co sprzeciwia się datowaniu jego powstania na czasy Salomona, kiedy piśmiennictwo nie stało na tak wysokim poziomie
• wielu teologów wskazuje na wpływ nauki proroków na tekst PnP (symbolika małżeństwa z Ozeasz, Jreremiasz, Ezechiel, Izajasz)

Salomon

• prorokiem
• królem Izraela
• synem i następcą króla Dawida
• wielkim budowniczym
• wyjątkowo mądrym człowiekiem

• 973-935 p.n.e. (V. di Giovanni, G. Pretto)
• 970-931 p.n.e. (V. Pavlovsky, E. Vogt, B. Andre-Salvini, J. E. Morby)
• 970-930 p.n.e. (E. R. Thiele, S. H. Horn)
• 969-926 p.n.e. (M. Bocian)
• 965-926 p.n.e. (G.E. Wright, F.V. Filson)
• 960-930 p.n.e. (P. Connolly)

• Zasłynął jako budowniczy - w ciągu siedmiu lat wybudował:
  • świątynię, zwaną później pierwszą świątynią jerozolimską
  • pałac królewski - budowany przez 13 lat
  • Dom Lasu Libanu
  • pałac dla córki faraona
  • mury jerozolimskie
  • zabudowy w miastach Chacor, Megiddo i Gezer
  • miasta-spichlerze Baalat i Tamar
• Jako pierwszy z izraelskich władców korzystał z rydwanów
• Jego wojsko składało się w znacznej części z nie-Izraelitów np. Jebusytów, Hetytów (Chetytów) czy Amorytów
• Doprowadził do przeniesienia Arki Przymierza do pierwszej Świątyni
• W pierwszych latach rządów pozostawał wierny kultowi Jahwe, później dopuścił do politeizmu – stawiając nawet posągi Kemoszowi i Milkomowi (Molochowi)
• Przeciwnikiem Salomona był Hadad, potomek królów Edomu i powinowaty faraona. W ostatnich latach rządów z przywódców opozycji wyróżniali się Rezon (inaczej Resin), syn Eliady, oraz Jeroboam, późniejszy pierwszy władca Królestwa Północnego Rządy zewnętrzne:
  • W pierwszych latach rządów zawarł sojusz z faraonem egipskim, żeniąc się z jego córką. W posagu egipska żona Salomona wniosła mu miasto Gezer.
  • Pozostawał w przyjaźni z Hiramem, królem Tyru. Zapewnił on Salomonowi materiały do budowy świątyni w Jerozolimie.
  • Stworzył izraelską flotę: zbudowano ją w Esjon-Geber (koło obecnego kurortu turystycznego Ejlat), w Zatoce Akaba, stanowiącej część Morza Czerwonego. Flota ta pływała w celach handlowych do tajemniczego Ofiru, położonego na wschodnim wybrzeżu Afryki.
  • Nawiązał kontakty z arabskim Królestwem Saby; jego władczyni złożyła nawet dyplomatyczną wizytę w Jerozolimie
  
  Mądrość Salomon był mądrym człowiekiem, wszystko, o co prosił Boga to mądrość. Świadczy o tym nie tylko Biblia, ale także inne pozabiblijne teksty.
  
  W Gibeonie Pan ukazał się Salomonowi w nocy, we śnie. Wtedy rzekł Bóg: Proś o to, co mam ci dać.
  A Salomon odrzekł: Tyś okazywał Twemu słudze Dawidowi, memu ojcu, wielką łaskę, bo postępował wobec Ciebie szczerze, sprawiedliwie i w prostocie serca.
  Ponadto zachowałeś dla niego tę wielką łaskę, że dałeś mu syna, zasiadającego na jego tronie po dziś dzień.
  Teraz więc, o Panie, Boże mój, Tyś ustanowił królem Twego sługę w miejsce Dawida, mego ojca, a ja jestem bardzo młody. Brak mi doświadczenia!
  Ponadto Twój sługa jest pośród Twego ludu, któryś wybrał, ludu mnogiego, którego nie da się zliczyć ani też spisać, z powodu jego mnóstwa.
  Racz więc dać Twemu słudze serce pełne rozsądku do sądzenia Twego ludu i rozróżniania dobra od zła, bo któż zdoła sądzić ten lud Twój tak liczny?
  Spodobało się Panu, że właśnie o to Salomon poprosił.
  Bóg więc mu powiedział: Ponieważ poprosiłeś o to, a nie poprosiłeś dla siebie o długie życie ani też o bogactwa, i nie poprosiłeś o zgubę twoich nieprzyjaciół,
  ale poprosiłeś dla siebie o umiejętność rozstrzygania spraw sądowych, więc spełniam twoje pragnienie
  podobnego tobie nie będzie wśród królów.
  Jeśli zaś będziesz postępować moimi drogami, zachowując moje prawa i polecenia za przykładem twego ojca, Dawida, to przedłużę twoje życie. (1 Krl 3:5-14)
  
  Bóg w nagrodę dał mu nie tylko niezwykłą mądrość, ale także sławę i bogactwo, co niestety później okazało się dla niego zgubne.
  
  Józef Flawiusz tak pisze o Salomonie:
  Tak wielka była roztropność i mądrość, której Bóg udzielił Salomonowi, że przewyższał on nią wszystkich ludzi dawnych, a nawet Egipcjanie,
  którzy ponoć górują nad wszystkimi ludźmi bystrością umysłu, nie tylko nie dorównywali Salomonowi, ale pozostawali daleko w tyle za roztropnością króla.
  
  Porównanie twórczości Salomona
  Salomon będąc królem Izraela, był bardzo płodnym twócą:
  • Georg Philipp Telemann - napisał ponad 3000 utworów muzycznych
  • Johann Sebastian Bach - ponad 1000 utworów
  • Wolfgang Amadeus Mozart - ponad 500 utworów
  • Ludvig Van Beethoven - kilkaset utworów
    
    
  • Salomon napisał 3.000 przysłów i 1.005 pieśni. (1 Krl 5:12[BT], 4:32[BW])
  
  
  Jego autorstwu przypisujemy w Biblii także 3 księgi:
  1. Księga Przysłów lub Przypowieści Salomona - z hebrajskiego Meszalim
  2. Księga Koheleta lub Ekklesiastesa lub Kaznodziei Salomona - księga ta nie jest ani razu zacytowana w NT!
  3. Pieśń nad Pieśniami lub Księga Kantyków (z Wulgaty)
  
  Dla żydowskich ojców, powszechne było odnoszenie 3 Ksiąg Salomona do świątyni, którą zbudował:
  
  1. Księga Przysłów - do przedsionka
  2. Księga Koheleta - do miejsca świętego
  3. Pieśń nad Pieśniami - do miejsca Najświętszego
  
  

  Księga Przysłów

  Uczy nas mądrości przez którą przychodzi świętość i jest to pierwszy krok na drodze ku Bogu. Przykazania Pana są pierwszym krokiem do poznania Go i Jego woli, uczą posłuszeństwa…

  Księga Koheleta

  "Marność nad marnościami, powiada Kohelet, marność nad marnościami - wszystko marność" (Koh 1:2). Księga poucza nas, że życie bez Bożej obecności jest marnością. Dlatego niemożliwe jest osiągnięcie satysfakcji nawet dzięki najbardziej sprzyjającym okolicznościom. Księga mówi o niekończących się poszukiwaniach człowieka, zanim nie znajdzie odpoczynku w Bogu. Możemy mieć wszystko, ale jeżeli brakuje nam rzeczywistości z Bogiem, to w rzeczywistości nie mamy nic. Księdze uczy nas, że nie ważne jak wielkie mamy osiągnięcia w ludzkich oczach, bo ostatecznie nie będą one miały żadnej wartości, jeżeli nie spodobają się Bogu. Właściwe zrozumienie tej księgi pobudza nas do gorliwości, która rozpoczyna się w PnP 1:5. Zatem ta księga przygotowuje nas do zrozumienia Pieśni nad Pieśniami. Księga mówi o marności podążania za osiągniem najlepszych rzeczy w ziemskim życiu.

  Pieśń nad Pieśniami

  Mówi o osiągnięciu pełni przez pokorę, posłuszeństwo i przyjęcie Bożej miłości. Mówi o duchowej przyjemności podążanie za najlepszymi rzeczami, które możemy znaleźć w życiu w Bogu. Salomon ukazuje nam radość życia, którą można osiągnąć niezależnie od tego, jak układają się okoliczności. W tej Księdze Duch Święty wzywa nas do uczynienia intymności z Bogiem celem naszego życia. Pieśń nad pieśniami podkreśla jak pełne jest nasze życie kiedy pochłaniającą nas pasją jest kochanie i poznawanie Jezusa. Nawet w trudnych okolicznościach, nasz duch może być ożywiony w Bogu.

  Bohaterowie księgi

  1. Król Salomon: w duchowej interpretacji jest on obrazem zwycięskiego, zmartwychwstałego Jezusa Chrystusa, który jest królem Królów
  2. Szulamitka: w duchowej interpretacji jest ona obrazem Oblubienicy Chrystusa. Jest wprowadzona jako młoda dziewica, która dojrzewa, aby stać się oblubienicą w dojrzałym partnerstwie z Królem Jezusa. Szulamitka jest wspomniana raz po imieniu (6:13). Mieszkała w mieście Szunam na północ od Izrael
  3. Córki jerozolimskie: w duchowej interpretacji mówią one o szczerych, lecz niedojrzałych duchowo wierzących. Szukają one u Szulamitki odpowiedzi na pytanie, jak wzrastać i znaleźć się bliżej Króla. Nie są one jakąś konkretną grupą, którą możemy zidentyfikować w historii, ale reprezentują niedojrzałych wierzących