Targum (aram./hebr. תרגום "tłumaczenie"; od hetyckiego tarkummaj – "proklamacja", "wyjaśnienie", "tłumaczenie") – przekład Biblii hebrajskiej na język aramejski w formie parafrazy zawierający oprócz samego przekładu tekstu również jego objaśnienia. Targumy tworzono po powrocie z niewoli babilońskiej, gdy aramejski stał się powszechnie używanym językiem potocznym na Bliskim Wschodzie i zaczął wypierać język hebrajski z powszechnego użycia.

Tło historyczne
Ponieważ po powrocie z niewoli babilońskiej Hebrajczycy powszechnie zaczęli posługiwać się językiem aramejskim, powstała potrzeba tłumaczenia treści Biblii hebrajskiej, zwłaszcza Tory, na ten język oraz objaśniania jej znaczenia. Sytuację tą opisano w Księdze Nehemiasza 8:1-8. Objaśnienia te zwane targumami początkowo miały formę ustną, lecz z czasem zaczęto je spisywać. Za czytanie i tłumaczenie tekstu świętego były odpowiedzialne dwie grupy osób: lektorzy i tłumacze zwani meturgemanim (מתורגמנים). Obie te funkcje wyraźnie rozdzielano, a ich posługę regulowały drobiazgowe reguły.

Opis
Targumy znaleziono wśród zwojów znad Morza Martwego (4Q156 zawierający mały fragment Księgi Kapłańskiej 16:12-15; 18-21, 4Q157 zawierający Hioba 3:5,6 i 4:17–5:4 oraz 11Q10 zawierający Hioba 17:14–42:11), co świadczy o ich powszechnym użyciu w czasach przedchrześcijańskich. Targumy palestyńskie i babilońskie różniły się językowo. Ponadto targumy powstające w Palestynie były o wiele mniej dosłownymi tłumaczeniami, często stawały się faktycznie parafrazami oryginalnego tekstu. Po odkryciach dokonanych w Qumran zaczęto rozróżniać trzy targumy: targum rabiniczny (RtrgHi), targum qumrański (TrgQ) i tekst syryjskiej Peszitty oparty na targumach.

Targumy
Niektóre ważniejsze zachowane Targumy to:

• Targum Jeruszalmi II, wywodzący się jeszcze z czasów przedchrześcijańskich lecz zredagowany około II wieku n.e., znany jest z XVI-wiecznego odpisu pochodzącego z Kodeksu Neofiti 1 a znajdującego się w Bibliotece Watykańskiej,
• Targum Onkelosa, z I/II wieku n.e., zredagowany ok. III/IV wieku, który zawiera oficjalną rabiniczną interpretację Tory,
• Targum Pseudo-Jonatana, zwany też Jeruszalmi I, zredagowany około VII wieku n.e.,
• Targum Jonatana ben Uzziela, odnoszący się do pism prorockich ST, pochodzący I/II wieku n.e.,
• Targum Jeruszalmi III, nazwa nadana fragmentom pochodzącym ze starych wydań Pięcioksięgu: Lizbona (1491), Saloniki (1520), Konstantynopol (1546), Wenecja (1591) oraz z kilku rękopisów. Prawie wszystkie te fragmenty zostały opublikowane przez Christiana Ginsburga, "Das Fragmententargum" (1899), str. 71-74.

Pomiędzy VI a IX wiekiem powstały targumy odnoszące się do innych ksiąg biblijnych. Mają one różne formy, od dosłownego przekładu jak w wypadku Księgi Hioba czy Psalmów, po bardzo swobodne jak w wypadku Pieśni nad pieśniami. Nie zachowały się natomiast targumy do ksiąg Daniela, Ezdrasza i Nehemiasza.